دومین جشنواره جایزه ملی ثریا با تقدیر از برگزیدگان دانشگاهی کشور در حوزه جذب دانشجویان بین‌المللی، 15 اسفندماه 1402 به میزبانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
دومین جشنواره جایزه ملی ثریا با هدف گفتمان سازی در حوزه جذب دانشجویان بین‌المللی، معرفی ظرفیت‌های آموزش عالی کشور جهت تحصیل، ایجاد موازنه در جریان مهاجرت‌های علمی دانشجویی و شبکه‌سازی برای گسترش زیست بوم کنش‌گران جذب دانشجویان بین‌المللی از سوی اداره کل امور دانشجویان بین‌المللی سازمان امور دانشجویان و با همکاری مدیریت همکاری‌های علمی و بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
دانشگاه‌های ایران بهترین فارغ‌التحصیلان جهان را تربیت می‌کنند
دکتر سید محمودرضا اقامیری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی نخستین سخنران دومین جشنواره ثریا ضمن خیرمقدم، از میزبانی جشنواره ثریا اظهار خرسندی کرد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: نزدیک به ۲۰ هزار دانشجو در این دانشگاه مشغول تحصیل هستند. 483 رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری داریم و با حدود ۹۰۰ عضو هیات‌علمی مشغول کار و فعالیت هستیم. در دانشگاه شهید بهشتی ۲۳ دانشکده، ۱۰ پژوهشکده تحقیقاتی و ۱۵ مرکز تحقیقاتی در حوزه های دانشی علوم انسانی و اجتماعی، فنی ومهندسی و علوم پایه در تمام مقاطع تحصیلی فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: انواع موضوعات مهندسی و علوم انسانی در این دانشگاه پوشش داده می‌شود که در برخی رشته‌ها سرآمد هستیم. تا امروز دانشگاه شهید بهشتی ارتباطات بین‌المللی خوبی در سطح جهان داشته و توانسته است از کشورهای همسایه دانشجویانی را جذب کند. ضمن اینکه از سایر کشورها نیز از اروپا و آمریکای لاتین و حتی آفریقا تعاملات علمی داریم.
رئیس دانشگاه با اشاره به سابقه تاریخی و جایگاه علم و دانش در ایران تصریح کرد: ایران دارای تمدن چند هزار ساله است، جندی شاپور نخستین دانشگاه دنیا در ایران تاسیس شده و در علم، فرهنگ و تمدن پیش قراول بوده است اما متاسفانه در دویست سال گذشته دچار نوعی استعمار بودیم و قبل‌از انقلاب هم دچار عقب افتادگی بودیم و بی‌هویتی را به ما تحمیل کردند؛ با ندای امام‌خمینی جلوی این شرایط گرفته شد، امروز ما کشوری مستقل، قوی و بزرگ در منطقه و در جهان هستیم.
دکتر آقامیری با برشمردن دستاوردهای علمی دانشمندان ایرانی اذعان داشت: ما یک درصد جمعیت جهان را داریم اما محصولات و تولیدات علمی ما 5درصد محصولات علمی جهان است. به سبب تعداد مقالات منتشر شده و محصولات فنی تولید شده جایگاه کشور ما در بین 10 کشور برتر دنیا قرار دارد. در توسعه فناوری نانو در بین 4 کشور جهان هستیم. در حوزه زیست فناوری جز کشورهای برتر قرار داریم. در سلول‌های بنیادی در زمره کشورهای اول و دوم جهان هستیم. در لیزر و فوتونیک و فناوری‌های ساختارهای الکترونی، علوم دارویی و هوافضا جز 10 کشور برتر جهان هستیم و افتخار می‌کنیم که می‌توانیم معلم و آموزگار برای کشورهایی باشیم که می‌خواهند درکنار ما قرار بگیرند.
وی با اشاره به جایگاه دانشگاه‌های ایران اظهار داشت: دانشگاه‌های ما افرادی را که تربیت می‌کنند جز بهترین فارغ‌التحصیلان جهان هستند و افتخار می‌کنیم دانشگاه‌های ما در جهان از سطح ویژه‌ای برخوردار هستند. تعالی و رشد انسان را چه در داخل و چه در خارج از کشور جز وظیفمان می‌دانیم و موظفیم زکات علم و قدرتی و امکانی را که خداوند عطا کرده را در اختیار همسایگان بگذاریم و در خدمت جوانان منطقه باشیم. باید شرایطی را فراهم کنیم که دانشجوهای کشورهای همسایه و هم سو احساس کنند که در کشور خودشان تحصیل می‌کنند.
دکتر آقامیری با اشاره به انتخابات 11 اسفند مجلس شورای اسلامی گفت: نرم مشارکت برای انتخابات پارلمانی در دنیا 30 درصد است در حالیکه این میزان در انتخابات اخیر در کشور ما 42 درصد بود و این همان قدرت مردمی است که از آن برخورداریم.
وی با بیان اینکه ما امروز مفتخر هستیم که حجم بالایی از دانشجوی غیرایرانی در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل می کنند، گفت: این دانشگاه یکی از مراکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان است. ۷۰۰ نفر درحال آموزش زبان فارسی هستند و امیدواریم بتوانیم آنچه در توان داریم به آنها ارائه کنیم.
بایدها، نبایدها و پیامدهای جذب دانشجوی غیرایرانی چیست؟
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در دومین جشنواره جایزه ملی ثریا که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد با طرح سوال بایدها، نبایدها و پیامدهای جذب دانشجوی غیرایرانی چیست، گفت: ما هم باید به بایدها توجه داشته باشیم و هم به پیامدهای آن. جذب دانشجو بدون برنامه کار درستی نیست و پیامدهایی دارد.
وزیر علوم گفت: وقتی قرار است مهمانی به منزل ما تشریف بیاورد، از قبل خود را آماده می‌کنیم و پیش‌بینی‌هایی صورت می‌گیرد تا به گونه‌ای رفتار شود که مهمان با رضایت کامل منزل ما را ترک کند و به او خوش بگذرد. همین موضوع در جذب دانشجویان غیرایرانی نیز مطرح است.
زلفی‌گل ادامه داد: معتقدیم در ایران مهمان با پای خود رزق خود را می‌آورد. در جذب دانشمندان و دانشجویان و دانش‌پژوهان با همین دیدگاه جذب را دنبال می‌کنید. ما معتقدیم دانشجویان خارجی قبل از اینکه وارد کشورمان شوند خیر و برکت وجودشان نصیب کشور ما می‌شود و پیش از آن‌که وارد شود این خیر و برکت به کشور رسیده است.
وی گفت: وقتی قرار است دانشجوی خارجی بپذیریم از قبل باید به فکر خوابگاه کلاس‌های آنها و نیازمندی‌هایشان باشیم و نهایت محبت و انجام‌وظیفه را در قبال آنها داشته باشیم.
زلفی‌گل تاکید کرد: اینکه دانشجوی خارجی را بپذیریم و بگوییم خوابگاه و سایر نیازهای او به ما ارتباطی ندارد درست نیست. ما نباید برای مهمانان خود کم بگذاریم. خانواده دانشجویان خارجی به‌هرحال به فکر آنها هستند.
وی افزود: اگر دانشجوی خارجی که جذب می‌کنیم دانشجوی کارشناسی ارشد است می‌توانیم به آنها اجازه دهیم و راهنمایی‌شان کرد تا از دروس و کلاس‌های کارشناسی ما بهره ببرند و از آن کلاس‌ها استفاده کنند. برای دانشجویان دکترا نیز می‌توانیم کلاس‌های کارشناسی ارشد را پیشنهاد دهیم تا بتوانند در کلاس‌های اساتید خوش‌نام که خوب درس می‌دهند حاضر شوند. همین حالا برای دانشجویان خودمان همین کار را می‌کنیم و دانشجو میتواند با هماهنگی استاد در کلاس‌های کارشناسی کارشناسی ارشد و دکترا بنشیند.
زلفی‌گل یادآوری کرد: بنابراین باید برنامه راهبردی جدی برای دانشجویان بین‌الملل داشته باشیم و نسبت به آنها بی‌تفاوت نباشیم. ظلم است که مهمان بپذیری و نسبت به میهمان بی‌توجهی و بی‌مهری کنیم. اینکه دانشجوی خارجی را جذب کنیم و نسبت به نیازهای آن بی‌تفاوت باشیم در شأن رئیس دانشگاه ایرانی نیست. معتقدم بعد از دانش‌آموختگی نیز باید همچنان با این دانشجویان خارجی ارتباط برقرار کرد.
وی گفت: بایدها و نبایدهایی هست و دانشجویان کشور ما نیز نباید احساس خود برتر بینی و برتری‌جویی داشته باشند و احساس کنند دانشجویان خارجی شهروند درجه دو هستند. ما باید از منظر فرهنگی نیز اقداماتی داشته باشیم تا همان فرهنگی که در مقابل مهمان داریم در مقابل دانشجویان خارجی داشته باشیم. ضمن اینکه به فرهنگ آنها نیز احترام بگذاریم و آنها را به رسمیت بشناسیم و تعامل فرهنگی رخ دهد.
زلفی‌گل ادامه داد: مؤسسات جذب دانشجو و سازمان امور دانشجویان نیز در این زمینه باید جدی عمل کنند و باید مزیت‌های نسبی در هر منطقه را در جذب دانشجویان در نظر داشت و آن مزیت‌ها را برای دانشجویان پررنگ کرد. جذب دانشجو بدون برنامه کار درستی نیست و پیامدهایی دارد. وقتی دانشجویان ایرانی از شهرهای مختلف کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، این یک پیامد مثبت است و همه یاد می‌گیرند به فرهنگ یکدیگر احترام بگذارند و تعامل درستی داشته باشند.
وزیر علوم بیان کرد: چنین رویکردی به دیپلماسی علمی منجر می‌شود و می‌فهمیم چطور باید احترام همسایگان خود را حفظ کنیم و در تبادلات بین‌المللی ما مؤثر است. بخش عمده رسیدن به مرجعیت علمی جذب دانشجوی خارجی و شکل گرفتن فرهنگ درست در مواجهه با این دانشجویان در دانشجویان ایرانی است.
وی با بیان اینکه وقتی از مرزهای کشورها دانشمند، توریست و دانشجو عبور کند هرگز سرباز عبور نخواهد کرد، گفت: منافع کشورها به یکدیگر با این دیدگاه گره می‌خورد. دانشجویان خارجی شخصیت مستقل دارند. درست نیست که می‌گویند دانشجویان خارجی سفیران کشور ما در کشور خودشان هستند. البته که حرف از منظری درست است، اما ما انتظار نداریم این دانشجویان نیروی ما باشند. آنها نیروی کشور خود و منافع کشور خود هستند، اما تجربیاتی که در ایران کسب می‌کنند میتواند روابط دو کشور را قوام ببخشد.
وزیر علوم گفت: وقتی کتاب و علم کشوری به خانه مردمان کشور دیگری برود، در واقع آن کشور را تسخیر کرده است و امروز به همین شیوه نرم می‌توان مرزها را تسخیر کرد. دانشجویان خارجی با چنین روشی می‌توانند کشورگشایی مشروع برای کشورهای خود داشته باشند.
حضور دانشجویان خارجی در ایران ضمن ایجاد گفتمان زیادی باعث از بین رفتن سو برداشت‌ها می‌شود
احمد وحیدی وزیر کشور گفت: تبادل دانشجو فرصتی برای تبادل عمیق فرهنگی است و میتواند ثمرات دوجانبه‌ای برای کشورها داشته باشد. دانشجویانی که به ایران می‌آیند می‌توانند از فرهنگ ایران بهره بجویند و ما نیز از افکار و اندیشه آنها بهره می‌بریم.
وحیدی افزود: آنچه در دوران معاصر به‌عنوان «دهکده جهانی» مطرح شده همان «یکسان‌سازی فرهنگ» است که امری نشدنی و نامطلوب است. هر فرهنگی در حد خود از اصالت عمیق برخوردار هستند. بنابراین تعدد فرهنگی غیرقابل‌انکار است و قرآن هم بر تعدد فرهنگی تأکید جدی دارد.
وزیر کشور گفت: هر ملت ویژگی‌های خاص خود را دارد. در اسلام معتقد است علم دامنه گسترده‌ای دارد. اسلام آنچه پیش از خود بوده است را پذیرفته و این نشان می‌دهد که اگر فرهنگی ویژگی مثبتی داشت آن را می‌پذیریم. یکی از اتفاقات مهم در این زمینه تبادل دانشجوی خارجی است.
وی گفت: تبادل دانشجو فرصتی برای تعامل عمیق فرهنگی است و میتواند ثمرات دوجانبه‌ای برای کشورها داشته باشد. دانشجویانی که به ایران می‌آیند می‌توانند از فرهنگ ایران بهره بجویند و ما نیز از افکار و‌اندیشه آنها بهره بریم.
وی با تأکید بر اینکه تبادل دانشجو بسیار مهم است، گفت: باید به تبادلات عمیق فرهنگی توجه داشته باشیم. از این دیدگاه است که تبادل دانشجو امر بسیار مهمی است و در سطح تبادل ساده باقی نمی‌ماند. جمهوری اسلامی فرهنگ عمیقی دارد و فرهنگ تعامل هم در آن دیده می‌شود. دانشمندان ما در حوزه‌های علوم انسانی قدرت تبادل بالایی دارند.
وحیدی با بیان اینکه برخی از فرهنگ‌ها بسته هستند و حتی فرهنگ مدونی برای انتقال ندارند گفت: در جمهوری اسلامی هم فرهنگ مدون قابل انتقال وجود دارد و هم آزاداندیشی وجود دارد و بزرگان ما چون علامه طباطبایی و شهید مطهری و دیگران اساساً یکی از مسائل مهمی که به آن توجه داشتند تبادل بود.
وی تأکید کرد: نرخ پیشرفت علمی ما براساس گزارشات مختلف در دنیا اول است و این ظرفیت بسیار خوبی است تا با تبادل دانشجو به هم‌افزایی برسیم.
وزیر کشور با بیان اینکه زمانی‌که یک دانشجوی خارجی به ایران می‌آید با حوزه‌های نوآوری و فناوری و پیشرفت علمی در ایران آشنا می‌شود گفت: حضور دانشجویان خارجی در ایران ضمن ایجاد گفتمان زیادی باعث از بین رفتن سو برداشت‌های از کشورمان می‌شود. در ایران در زمینه علوم پزشکی و بسیاری علوم دیگر بسیار پیشرفت کرده‌ایم و ظرفیت بالایی داریم.
وحیدی گفت: جمهوری اسلامی در زمینه علم به‌هیچ‌وجه انحصارگرا نیست و میتواند تعامل علمی بسیار خوبی داشته باشد. حتی می‌توان از ظرفیت دانشجویان فارغ‌التحصیل آنها با چنین دیدگاهی استفاده کرد. غربی‌ها فرمولی برای خود درست کرده‌اند و در قالب دادوستد‌های علمی سازوکاری برای تبادل با دیگران ساخته‌اند. ما چنین سازوکاری نداریم.
در پذیرش دانشجوی بین‌الملل فقط روی کشورهای عراق و افغانستان تمرکز داشته‌ایم
داداش‌پور رئیس سازمان امور دانشجویان گفت: تعداد دانشجویان بین‌المللی محدود به ۲ کشور عراق و افغانستان است؛ در صورتی که حدود ۲۰۰ کشور در دنیا داریم. باید در یک برنامه ۵ ساله به پذیرش ۳۲۰ هزار دانشجوی خارجی اقدام کنیم.
وی افزود: در حال حاضر بیش‌از ۲۰۰ دانشگاه در کشور مجوز جذب دانشجوی بین‌الملل از سازمان امور دانشجویان را کسب کرده اند که امیدواریم تا پنج سال آینده یعنی تا سال ۱۴۰۷ ، ۳۲۰ هزار دانشجوی بین الملل را جذب کنیم که عدد بزرگ و آرمان گرایی است ،البته اگر دست به دست هم دهیم موفق می شویم.
رئیس سازمان امور دانشجویان تأکید کرد: وقتی سخن از جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بین‌الملل می‌کنیم یعنی باید الزامات اجرایی آن را در سطح ملی که سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری در سطح دانشگاهی است فراهم و رعایت کنیم. در این حالت دیگر نمی‌توان با موانع شناختی، قانونی و نهادی به اهداف رسید.
دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های ما اثری نظیر صادرات در صنعت بر سطح علمی ما خواهد داشت
غلامعلی حدادعادل در دومین جشنواره جایزه ملی ثریا گفت: پیش از انقلاب ما پیشرفتی در حوزه جذب دانشجویان بین‌المللی نداشتیم بنابراین امروز از مسئولان تشکر می‌کنیم که زمینه را فراهم کردند، البته زمینه را پیشرفت‌های علمی کشور فراهم کرده است، در زمانی که برخی کاه را کوه می‌کنند و کوه را کاه می‌کنند، ما به پیشرفت‌های بسیاری رسیدیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: پیش از انقلاب کمیسیون تخصیص ارز برای بیمارانی که به خارج می‌روند داشتیم یعنی این میزان بسیار زیاد بود، اما امروز صف بیماران برای ورود به کشور ماست، این یک واقعیت است اگر کسی نمی‌خواهد قبول نکند.
حداد عادل ادامه داد: ساخت ماهواره‌ها و ماهواره بر‌ها، پیشرفت در انواع رشته‌ها، بحث فضایی و هسته‌ای، راه‌سازی و سدسازی از جمله پیشرفت‌های ماست که در منطقه پیش هستیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی رشد علمی کشور را علت اصلی اقبال دانشجویان خارجی به حضور در ایران دانست و گفت: مدیریت مسئولان هم در این حوزه بسیار خوب بوده است.
وی افزود: به عنوان یک دانشگاهی و یک علاقه‌مند به زبان فارسی می‌گویم که اکر می‌خواهید این اقبالی که برای تحصیل در ایران پیدا شده باقی بماند و روزافزون باشد به کیفیت توجه کنید و این را جدی بگیرید؛ اگر به کیفیت توجه نکنید یا به دانشجوی ایرانی بیشتر توجه کنید محصول کارآمد نمی‌شود و کشورهای رقیب جاذبه بیشتری برای دانشجویان بین‌الملل خواهند داشت.
حداد عادل اظهار داشت: داشتن دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های ما اثری نظیر صادرات در صنعت بر سطح علمی ما خواهد داشت.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عنوان کرد: وجود دانشجویان خارجی در هر کشور علامت رشد علم، یک نشانه اقتدار و یک حسن شهرت بین‌المللی است که این مسأله را باید قدر بدانیم و مثل صادر‌کننده‌هایی نباشیم که پس از مدتی کیفیت را کم کنیم، ما به همان میزان که به افزایش کمی دانشجویان خارجی علاقه داریم باید به کیفیت هم توجه کنیم.
در دومین جشنواره جایزه ملی ثریا، دانشگاه‌های موفق در جذب دانشجویان بین‌المللی معرفی شدند همچنین جایزه ملی دانشگاه‌های برتر« جایزه ملی ثریا» اعطا شد و از برترین ها در امور دانشجویان بین المللی تجلیل شدند.
در این جشنواره علاوه بر تقدیر از برترین دانشگاهها در حوزه دانشجویان بین‌المللی از برترین اداره امور بین‌المللی، برترین اداره امور کنسولی، برترین مؤسسه جذب دانشجویان بین‌المللی، برترین تارنمای اطلاع رسانی و برترین مرکز آزفا نیز تقدیر شد.
